فرهنگ گویش خُلّاری
فاطمه مرادی (نیلوفر)
معرفی: پروانه فخام‌زاده
مجله‌ی گویش، دوره‌ی پنجم، شماره‌ی اول، فرهنگستان زبان و ادب فارسی 1378
خُلّار روستایی کوهستانی در 50 کیلومتری شمال غرب شیراز است و از آبادی‌های بخش مرکزی دهستان همایجان از توابع شهرستان سپیدانِ اردکان به‌حساب می‌آید. با توجه به آخرین سرشماری بهار 1385، تعداد 43 خانوار (220 نفر) در این روستا سکونت دارند. منبع اصلی درآمد آن‌ها کشاورزی دیم است، به‌علاوه‌ی باغ‌داری، پرورش زنبور و دام‌داری.
به‌نظر می‌رسد گویش خُلّاری بازمانده‌ی زبان فارسی میانه باشد و در دسته‌بندی گویش‌ها در ردیفِ گویش‌های جنوب غربی ایران و در زیرمجموعه‌ی گویش‌های استان فارس قرار می‌گیرد.
در مورد خُلّاری‌های مقیم شیراز آمده که آنان هنوز گویش خود را حفظ کرده‌اند و در محیط خانوادگی به آن گفت‌وگو می‌کنند. خُلّاری‌ها از گذشته به دسته‌های مختلفِ حاج‌رضایی، شیخونی، کامِلکی و اغالی تقسیم شده‌اند..........