ترجمههای فارسی باستان و میانه
نوشتهی پروانه فخامزاده
فصلنامهی مطالعات ترجمه
سال اول، شمارهی چهارم، 1382
هدف مقالهی حاضر پاسخ به این مسئله است که آیا در دوران باستان و میانه در ایران ترجمه وجود داشته است یا نه؟ و اگر وجود داشته، دلایل و چگونگی پیدایش آن چه بوده است؟ نقشهای آن کدامند؟ و بررسیِ آن چه کمکی به علوم زبانی میکند؟
به این منظور با کنکاش در آثار ایرانشناسانِ ایرانی و غیرایرانی، به توصیف آثار ترجمه پرداخته میشود و تأثیر بررسیِ تاریخ ترجمه بر تحقیقاتِ تاریخی محض و نیز چراییِ پیدایش ترجمه و تأثیر آن بر زندگی اجتماعیِ این دوران مورد تحلیل قرار میگیرد؛ و ترجمه بهعنوان عامل حفظ مذهب، اتحاد، سلطهگرایی، و ایستادگی دربرابر نیستی معرفی میشود، عاملی که نخستین مدارج تکاملی اجتماعی را منعکس میکند و خبر از تحولات و چگونگی همزیستی اقوام پیشین میدهد.
در لابهلای متنِ مقاله، آثار ترجمهشده و زبانهایی که در آنها بهکار گرفته شدهاند بهتفکیک معرفی میشوند و برای دستیابیِ سریعِ خواننده به ارتباط زبانهای مکتوب، در انتهای مقاله جدولی مقدماتی که ارتباط این زبانها را نشان میدهد ارائه میگردد.